اگر در اینترنت، شبکههای اجتماعی یا حتی تابلوهای خیابانی جستجویی کوتاه داشته باشید، احتمالاً با عباراتی مثل:
«ترک کاملاً بدون درد!»
«ترک ۱۰۰٪ تضمینی در سه روز!»
«سمزدایی بدون کوچکترین ناراحتی!»
«ترک سریع، راحت و فوری!»
روبرو شدهاید.
برای کسی که سالها با درد جسمی، وابستگی روانی، شکستهای مکرر، بیخوابی، بیقراری یا اضطراب اعتیاد درگیر بوده، شنیدن واژه بدون درد مثل شنیدن معجزه است.
طبیعی است که وسوسهکننده باشد. طبیعی است که بخواهد باورش کند.
اما سؤال مهم این است:
یا یک شعار تبلیغاتی برای جذب افراد ناامید است؟
در این مقاله، کاملاً علمی، روانشناختی و بدون تعارف بررسی میکنیم که:
ترک چه بخشهایی ذاتاً درد دارد
چه بخشهایی قابل کنترل و کاهش است
چه روشهایی باعث میشود فرد کمترین درد ممکن را تجربه کند
و در کدام موارد «ترک بدون درد» فقط یک وعده غیرواقعی است
در بخشهایی از مقاله نیز مرکز مشاوره مهرآفرین را معرفی میکنیم که یکی از مراکز معتبر روانشناسی در زمینه مدیریت درد ترک و درمان اعتیاد است.
بسیاری تصور میکنند درد ترک فقط ناشی از نبودن «ماده مخدر» در بدن است، اما واقعیت پیچیدهتر است.
مصرف مواد در طول زمان باعث:
کاهش فعالیت طبیعی مغز
وابستگی به دوپامین مصنوعی
تغییر در سیستم پاداش
اختلال در تنظیم احساسات
وقتی ماده قطع میشود، مغز ناگهان بدون سوخت میماند.
این کمبود باعث درد، اضطراب، بیحوصلگی، پرخاشگری، دلپیچه یا بیخوابی میشود.
بعضی مواد مثل:
تریاک و مشتقات
هروئین
شیشه
الکل
متادون
ترامادول
وابستگی جسمی شدیدی ایجاد میکنند.
قطع ناگهانی آنها باعث علائم ترک دردناک میشود.
بخش «روانی» اعتیاد گاهی از بخش جسمی سختتر است:
وسواس مصرف
خالی شدن ذهن
دلتنگی برای حس نشئگی
احساس پوچی
اضطراب
افسردگی
بسیاری از بازگشتها به مصرف بهخاطر درد روانی است نه درد جسمی.
پاسخ صادقانه این است:
ترک کاملاً بدون درد، ۱۰۰٪ نه.
اما
ترک با درد کم، کنترلشده و قابل تحمل ۱۰۰٪ بله!
پزشکان و روانشناسان سه قانون مهم را مطرح میکنند:
میتوان با:
دارو
رواندرمانی
مدیریت محیط
برنامه غذایی
تکنیکهای آرامسازی
کنترل استرس
خوابدرمانی
علائم ترک را تا ۷۰٪ تا ۹۰٪ کاهش داد.
اما حذف کامل همه دردها و علائم، از نظر علمی امکانپذیر نیست.
مثلاً:
| نوع ماده | احتمال درد ترک |
|---|---|
| تریاک | متوسط تا زیاد |
| هروئین | زیاد |
| شیشه | کم تا متوسط (بیشتر روانی) |
| الکل | بسیار زیاد (حتی خطرناک) |
| ترامادول | بسیار زیاد |
| متادون | متوسط به بالا |
هرچه مصرف:
طولانیتر
سنگینتر
ترکیبیتر
باشد، درد ترک سختتر است.
مرکزهایی که وعده:
ترک ۱ روزه
ترک بدون هیچ علائم
ترک تضمینی بدون بازگشت
میدهند معمولاً از روشهای علمی استفاده نمیکنند.
این تبلیغات بیشتر بر پایه نیاز و ناامیدی افراد وابسته است.
چون تا حدی شبیه حقیقت است.
بهشرطی که:
فرد در مرکز درمانی متخصص باشد
داروهای رسمی و کنترلشده دریافت کند
زیر نظر روانشناس و روانپزشک باشد
روند ترک آهسته و اصولی انجام شود
در این حالت شدت درد ترک آنقدر کم میشود که فرد حس میکند «بدون درد» بوده است.
اما این یعنی «ترک بدون دردِ واقعی»؟
نه… بلکه یعنی:
این روشها معمولاً شامل:
✔ درمان دارویی اصولی
✔ کاهش تدریجی مصرف
✔ آرامسازی
✔ مدیریت اضطراب
✔ جلسات روانشناسی
✔ محیط امن و کنترلشده
هستند.
حالا وقت این است که چند شعار رایج را بررسی کنیم:
هیچ مادهای،
هیچ مغزی
و هیچ پزشک متخصصی چنین چیزی را تأیید نمیکند.
ترک سریع باعث:
شوک عصبی
احتمال تشنج
ضعف شدید
سردرد
بازگشت سریع به مصرف
میشود.
چنین آمپولی وجود ندارد.
برخی مراکز غیرمجاز از داروهای آرامبخش سنگین استفاده میکنند که:
بدن را بیحس میکند
اما مشکل را حل نمیکند
و بعد از برطرف شدن اثر دارو، فرد دچار بحران شدیدتر میشود
این روشها قطعاً علمی نیستند.
ترک بدون متخصص ممکن است خطرات جدی داشته باشد:
تشنج
بینظمی ضربان قلب
افسردگی شدید
وسوسه شدید
بازگشت ناگهانی
ترک همیشه باید زیر نظر متخصص انجام شود.
حالا به روشهایی میرسیم که واقعاً درد ترک را کم میکنند:
داروهایی که توسط پزشک تجویز میشوند، کمک میکنند:
خواب بهتر
کنترل اضطراب
کاهش درد عضلات
کاهش ولع
تثبیت خلق
این روش مهمترین عامل کاهش درد است.
رواندرمانی کمک میکند:
با وسوسه مقابله کنید
درد روانی کاهش یابد
افکار منفی کنترل شود
اضطراب و ترس کم شود
روشهای موثر:
CBT
ACT
درمان انگیزشی
رفتاردرمانی پیشگیری از بازگشت
یکی از امنترین و کمدردترین روشهای ترک است.
بهجای قطع ناگهانی:
✔ مقدار کم میشود
✔ بدن فرصت سازگاری پیدا میکند
✔ دردها کمتر و کمتر میشوند
برای کاهش درد ترک باید:
دوستان مصرفکننده حذف شوند
مکانهای محرک ترک شوند
مواد از دسترس دور باشد
مغز باید احساس امنیت کند تا دردها کمتر شود.
غذاهایی مانند:
موز
خرما
تخممرغ
مغزها
ماهی
سبزیجات تازه
ویتامین B و منیزیم
ترمیم مغز و کاهش درد را تسریع میکنند.
مرکز روانشناسی و مشاوره مهرآفرین یکی از مراکز تخصصی در زمینه درمان اعتیاد و مدیریت درد ترک است.
در مهرآفرین:
✔ درمان اعتیاد فقط یک قطع مصرف ساده نیست
✔ بلکه یک فرآیند چندبعدی، علمی و کاملاً شخصیسازیشده است
???? ارزیابی اولیه تخصصی
???? درمان دارویی تحت نظر پزشک
???? جلسات روانشناسی فردی و خانواده
???? درمان اختلالات همراه (اضطراب، افسردگی)
???? آموزش مقابله با وسوسه
???? برنامه بلندمدت پیشگیری از بازگشت
???? محیط امن و محرمانه
مهرآفرین بهجای اینکه شعار «ترک بدون درد» بدهد،
وعده ترک علمی، اصولی و کمدرد را ارائه میدهد.
بله، دستهای از افراد هستند که درد بسیار کمی تجربه میکنند:
مصرف سبک داشتهاند
سن پایینتر دارند
مدت مصرف کم است
برنامه درمانی دقیق دارند
از لحاظ روانی آمادهاند
حمایت خانواده دارند
در این شرایط ترک بهقدری آسان میشود که فرد فکر میکند کاملاً بدون درد بوده است.
دو دوره اصلی درد وجود دارد:
شامل:
بدندرد
بیخوابی
لرز
تعریق
اضطراب
بیقراری
شامل:
وسوسه
افسردگی خفیف
بیحوصلگی
کمبود انرژی
دلتنگی برای مصرف
اگر این مرحله مدیریت نشود، احتمال بازگشت بالا میرود.
✔ ترک کاملاً بدون درد: شعار تبلیغاتی
✔ ترک با درد کم، کنترلشده و قابل تحمل: کاملاً واقعی و علمی
افرادی که در مراکز متخصص مثل مهرآفرین تحت درمان قرار میگیرند،
بهجای تجربه درد شدید، یک فرآیند درمانی قابل تحمل و مدیریتشده را تجربه میکنند.