طلاق همیشه برای والدین و فرزندان تجربه‌ای پر از چالش و دردسرهای عاطفی است. اما پرسش مهمی که ذهن بسیاری از والدین و حتی کارشناسان را درگیر کرده این است: آیا بچه‌های طلاق بیشتر در معرض اعتیاد هستند؟ این دغدغه به‌ویژه وقتی جدی‌تر می‌شود که جامعه امروز با انواع اعتیاد، از مواد مخدر گرفته تا اعتیادهای رفتاری مثل فضای مجازی، دست‌وپنجه نرم می‌کند.
در این مقاله از سایت مرکز روانشناسی و مشاوره مهرآفرین تلاش کرده‌ایم پاسخی جامع، علمی و در عین حال ساده به این پرسش بدهیم. با ما همراه باشید تا هم دلایل علمی این ارتباط را بررسی کنیم و هم راهکارهایی برای پیشگیری ارائه دهیم.
فرزندان طلاق در اغلب موارد با احساسات متناقضی دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ از احساس تنهایی و طردشدگی گرفته تا خشم و سردرگمی. این فشارهای روانی می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات بعدی شود، از جمله:
کاهش اعتماد به نفس
مشکل در برقراری روابط سالم
افزایش استرس و اضطراب
تمایل به رفتارهای پرخطر برای فرار از واقعیت
وقتی چنین احساساتی بدون رسیدگی باقی بمانند، احتمال پناه بردن کودک یا نوجوان به موادی مثل سیگار، الکل یا مواد مخدر بالا می‌رود.
جبران خلأ عاطفی: کودکی که احساس کمبود محبت می‌کند، ممکن است به دنبال پر کردن این خلأ با رفتارهای پرخطر برود.
فشار اجتماعی: محیط‌های ناسالم و دوستان ناباب می‌توانند نقش پررنگی در گرایش به اعتیاد داشته باشند.
نبود نظارت کافی: پس از طلاق، معمولاً یکی از والدین در زندگی روزمره کودک کمتر حضور دارد و این مسئله زمینه‌ساز آزادی‌های بدون نظارت می‌شود.
افسردگی پنهان: بسیاری از نوجوانان طلاق به‌طور خاموش درگیر افسردگی می‌شوند و برای تسکین موقت به مواد روی می‌آورند.
مطالعات روانشناسی و جامعه‌شناسی نشان می‌دهد که احتمال گرایش به اعتیاد در فرزندان طلاق نسبت به همسالانشان بالاتر است. البته این به معنی قطعی بودن اعتیاد نیست، بلکه یک ریسک بیشتر است. مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده عبارتند از:
کیفیت رابطه بعد از طلاق بین والدین و فرزند
سطح حمایت اجتماعی و خانوادگی
دسترسی به منابع مشاوره و روان‌درمانی
وضعیت اقتصادی خانواده
اینجا نقش کلیدی روانشناس و مشاوره خانواده پررنگ می‌شود. در مرکز روانشناسی و مشاوره مهرآفرین، متخصصان ما به خانواده‌ها کمک می‌کنند تا:
مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنند
فرزندانشان را بهتر درک کنند
احساس امنیت و حمایت را در کودک بازسازی کنند
الگوهای غلط رفتاری را اصلاح کنند
مشاوره نه‌تنها برای فرزندان بلکه برای والدین نیز حیاتی است تا بتوانند در شرایط طلاق بهترین نسخه از خود را برای حمایت از فرزند ارائه دهند.
گفت‌وگوی صادقانه با فرزند: کودک باید بفهمد که طلاق تقصیر او نیست.
حفظ ثبات در زندگی روزمره: حتی پس از طلاق، کودک به یک روتین مشخص نیاز دارد.
ایجاد فضایی امن برای بیان احساسات: بگذارید کودک خشم یا غم خود را بدون قضاوت بیان کند.
مشارکت فعال در تربیت: هر دو والد حتی بعد از جدایی باید در تربیت حضور داشته باشند.
مراجعه به مشاوره تخصصی: پیشگیری همیشه بهتر از درمان است.
فرزندان طلاق لزوماً معتاد نمی‌شوند، اما شرایط خاص زندگی‌شان احتمال بروز مشکلاتی مثل اعتیاد را بالا می‌برد. شناخت به‌موقع مشکلات، حضور فعال والدین، و مراجعه به مشاوران متخصص می‌تواند این ریسک را به‌شدت کاهش دهد.
اگر شما هم به‌عنوان والد یا فرزند درگیر چنین چالش‌هایی هستید، مرکز مشاوره خانواده مهرآفرین همراه شماست تا در مسیر سلامت روان و ساختن آینده‌ای بهتر، راهنمای مطمئن‌تان باشد.
